پر اولوف ان کويست (Per olov Enquist) از مشهورترين نويسندگان معاصر سوئد است که درام های سياسی او بسيار محبوب و خواننده های فراوان دارد. وی علاوه بر نويسندگی از علاقه مندان و فعالان مسايل سياسی  و فعاليت های ورزشی است. با او ديدار و گفتگويی کوتاه در نشستی در حاشيه کنفرانس بين المللی ادبيات و زبان داشتم.

پراولوف بهار آينده وارد دهة هفتاد عمر خود خواهد شد. اگر چه نسبت به چند سال پيش اولين ملاقاتم با او در کپنهاک کمی لاغر و پير به نظر می رسيد اما هنوز آن شادابی و روحيه ی قوی و پر از نشاط و اميد خود را دارد.

نگاهش به زندگی نگاهی منطقی و برخاسته از يک تفکر تجربی اخلاق گرا است.

وی اهل شمال غربی سوئد است و در سال 1934 دردهکده کوچک هوگ بوله به دنيا آمده، شش ماهه بوده که پدرش درگذشت است و مادرش که زنی مذهبی باشخصيتی قوی بود مسئوليت بزرگ کردن و تربيت او را با وجود کار و مشغله های بسيار عهده دار می شود وی از 1955 تا 1961 تحصيلاتش را تا درجه فوق ليسانس در دانشگاه اوپسالا انجام داد. از او در بين گفتگو در زمينه مسائل شعر و ادبيات از زادگاه و دهکده محل تولدش می پرسم. 

می گويد: يک محيط دور افتاده، ساکت و آرام و کم رفت و آمد بود – شايد بهتر است بگويم يک محيط ايزوله و خيلی مذهبی. – هيچ بحث و گفتگويی نبود. جز مسايل مذهبی و بحث در بعضی مسايل ديگر که  همه اش اشتباه بود.

می پرسم: چی اشتباه بود؟

می گويد: همين مسايل، چه چيز درست است. چه چيز اشتباه. چی بد است. چی خوب. مفهوم و معنی زندگی چيست؟

کجا می رويم. بعد از مرگ چه اتفاقی می افتد؟

می پرسم: پر«Per» اگر آدم زمانی که بچه است درباره ی چنين چيزهايی فکر کند. بعداً متأثر از آن ها نخواهد بود؟

لبخند می زند و می گويد: شايد. در من که تاثير نهاده – هميشه همين مسايل و افکار و جدل با آن ها را در زندگيم  همراه داشتم. اما هرگز تسليم محض آن ها نبوده ام. خوب يک چيزهايی در نهاد انسان ريخته  می شود که بايد به آن ها پاسخ دهد. احتمالا همه ی نويسنده ها با چنين مسايلی سروکار دارند. خود تو هم همين طور، ترجمه شعرها و به خصوص اورميای بنفش تو را خوانده ام. مسايل خير و شر و مرگ، بعد مرگ و ابديت به خوبی حس می شود. اما يک چيزی را بگويم من در تمام کتاب ها و آثارم جدی نيستم. در بعضی از آن ها در فضای شوخ طبعی هستم و بذله گويی دارم. 

شروع به نوشيدن قهوه اش می کند. من نيز همين طور، در ذهن خود مرور می کنم می بينم او راست می گويد- اگر چه بسياری از آثار او را درام است، به خصوص درام سياسی هستند- اما در بعضی از آثارش به خصوص آثار اخيرش نوعی طنز البته طنز تلخ در متنی مزاح گونه جريان دارد.

می پرسم: پس مذهب چی، مذهب برای تو چه معنی دارد. چون من در اکثر آثارت رد و نشان آن را می بينم که بازتاب و شايد نتيجه آن نوعی گرايش به تفکر و نظريه ی اخلاق گرايی است و گريز از هيچ انگاری.

می گويد: بله همين طور است ولی من فردی مذهبی نيستم اما علاقمند به زبان و مسايل مذهبی هستم.  می دانی من پدرم را هرگز نديده ام. خيلی کوچک بوده ام که او مرده. مادرم مرا بزرگ کرده. او زنی مذهبی و خيلی قوی بود. انجمن دهکده را تشکيل داده بودو با قدرت آن را اداره می کرد. خيلی مذهبی و مقررات سخت و خشکی داشت و من تربيت او را گرفتم.

می انديشيدم در بيشتر کتاب های پر اولوف ان کويست پدر فرد و شخصيت خيلی مهمی است. به خصوص در اثر معروفش «چشمان کريستال» شايد اين مسئله به خاطر آن است که او خودش پدر نداشته . از او اين مسئله را ونقش مهم پدر در آثارش را می پرسم.

جواب می دهد: احتمالا بايد اين طور باشد البته من هرگز به اين مسئله فکر نکرده ام- وقتی آدم در مورد پدر می نويسد که نديده است. هميشه تصويری از او در ذهن خواهد ساخت و آن طور خواهد نوشت که  می خواست باشد.

اولين و يکی از معروف ترين کتاب های او چشمان کريستال نام دارد که در سال 1961 انتشار يآفته است. 

در همين کتاب و در جای جای متن و رخداد درون متن نقشی از تفکر تنهايی پر اولوف ان کويست جوان

را می توان ديد. چيزی که بيشتر در تمام کتاب های او ديده می شود نوعی نظم درونی در ساختار و متن روابط درونی اثر است.

از پراولوف ان کويست ده رمان، مقاله و داستان کوتاه منتشر شده است که آخرين آن ملاقات پزشک سلطنتی است.

می پرسم: نوشتن برای شما چه معنی دارد. اصلا برای چی و برای کی می نويسی؟

می گويد: من می نويسم برای اين که نظمی در زندگی به دست آورم. من سعی می کنم ارتباط اخلاق و

انسانيت با سياست را درک کنم و بفهمم. من اغلب به خاطر خودم می نويسم- به خوانندگان فکر نمی کنم . 

البته اکثر نويسندگان و شاعران همين طور هستند. همه برای خود و طرح و بيان خودشان می نويسند.

می گويم: نه من اين طور نيستم.

می گويد: نه توهم همين طور هستی اغلب نويسندگان- کلا هنرمندان شاعران و نويسندگان – عاشق 

زندگی و تلاش برای تداوم آن و ترسيم ابديت را دارند. اگر از مرگ هم می نويسند. در حقيقت از ترس است.

ترس خود را انعکاس می دهند. با نوشتن سعی دارند به مرگ فائق آيند و خود را ابدی کنند – تو هم همين

طور هستی تلاش در معرفی و انعکاس خودت را داری.

پر اولوف ان کويست در جوانی يک ورزشکار و قهرمان پرش ارتفاع بوده از اين جهت و به دليل علاقه اش به 

ورزش مقاله و آثار زيادی در زمينه ی ورزش نوشته است. رّمان معروف (ثانيه) او که در سال 1971 منتشر شد

در همين رابطه است. ثانيه داستان ورزشکاری است که در لحظه ای از زندگی و کار ورزشی و قهرمانيش

در وضعيتی قرار گرفته که بايد تقلب کند. و پراولوف به طرز ماهرانه ای دغدغه و مسايل محيطی او را ترسيم و تفسير می کند.

نظر او را در رابطه با ورزش می پرسم:

می گويد: ورزش برای همه يک مدرسه است. اگر چه حالا به دليل تقلب استفاده از دارو و روش های نادرست 

وضع خوبی ندارد. اما با اين حال ميدان های ورزشی و ورزش گاه ها و در حين انجام ورزش و مسابقه ياد 

می گيرند که با هم همکاری کنند و مهم تر از همه با هم ارتباط سالم و پيوسته داشته و به هم کمک کنند.

ان کويست هميشه از سياست نوشته و به خاطر درام های سياسيش بسيار محبوب است. او مخالف

اتحاديه اروپا و پيوستن سوئد به اتحاديه اروپا بود.

از او در رابطه با اتحاديه اروپا می پرسم.

درحالی که از صندلی خود برای رفتن به سالن کنفرانس بلند می شود می گويد: حالا ديگر سوئد به

اتحاديه اروپا پيوسته و سياستمدارهای سوئد بايد از منافع سوئد دفاع و پشتيبانی کنند و آن چه 

که آن ها می کنند ما کنترل خواهيم کرد همه ی تصميم و اعمال آن ها را، اين برای دمکراسی و آزادی است.

می پرسم می توانم متن گفتگويمان را در ايران در مجله گلستانه منتشر کنم. 

می گويد: باشد. به شرط اين که يک نسخه از آن را برايم بفرستی. ضمنا خلاصه انگليسی رُمان

تازه ات ( آن جا که زاده شدم) را خواندم اثر تازه ايست آن کی چاپ می شود.

می گويم: بهار آينده.

حتماً نسخه ای از آن هم برايم بفرست.

همان طور که قبلا ذکر نموده ايم از پر اولوف ان کويست بيش از يازده رّمان منتشر شده است.

که می توان به معروف ترين آن ها:

1- چشمان کريستال 2- ثانيه 3- آواز موزيسين 4- پنجمين زمستان 5- داستان عشق 6

- کتابخانه ی کاپيتان نموس و کتاب اخيرش ديدار پزشک سلطنتی اشاره نمود.

رمان ( ملاقات پزشک سلطنتی)، يک رمان درماتيک تاريخی مدرن است که دوره ای از تاريخ کشور

دانمارک در بين سال های 1760 تا 1784 م که به دوره تحولات جامعه ی سنتی دانمارک و دگرگونی 

عميق فرهنگی و عصر خيزش و جريان حاکميت آميزه ای از درباريان طبقه متوسط با افراد ولگرد و بيکار

و لمپن جامعه را به تصوير می کشد. زبان ان کويست در اين رمان – زبانی نو وتازه و متحون و امروزی اما

سخت شاعرانه و عاشقانه است. ان کويست حکايت گوی عشق و حسرت و تاريخ اسکانديناوی است 

و در رمان ( ديدار پزشک سلطنتی) ار فرهنگ، تاريخ، عشق و حسرت و تاريخ مردم دانمارک 

می گويد به طرز روشنفکرانه ای مردم امروز را به درنگ در تحولات گذشته و قضاوت

پایان مقاله